TELAFFUZ (SÖYLEYİŞ)
Telaffuz nedir Diğer adıyla Söyleyiş , bir kelimenin ses, hece, ton ve vurgu bakımından söylenme biçimidir.
Etkileyici ve güzel bir konuşmada konunun içeriği kadar söyleyiş tarzı (telaffuz) da önemlidir. Nasıl söyleyeceğini bilmeyen bir kişinin güzel konuşması çok zordur. Duygu ve düşüncelerin ifadesinde, seçilen kelimelerin ve söyleniş tarzının kişiler üzerinde farklı etkiler uyandıracağı muhakkaktır.
Güzel bir konuşmada vurgu ve tonlamanın doğru yapılması kadar kelimelerin doğru telaffuzu da önemlidir. Yanlış söylenen bir kelime, anlamı bilinmeden kullanılan bir söz, konuşmacıyı zor durumda bırakabilir.
Yabancı dillerden Türkçeye giren kelimelerin söylenişine özellikle dikkat edilmelidir. Aksi hâlde söylenmek istenenle söylenen birbirinden farklı olur: Telaffuz nedir
Aşık olmanın zamanı mı? {aşık: 1. Ayak bileğindeki küçük kemiklerden biri, 2. Yapı çatılarında uzun mertek ) Cümlemizin ilk kelimesindeki “a” uzun okunmalıdır. “Âşık olmanın zamanı mı?”
Bana hala bakıyor, (hala: babanın kız kardeşi) Cümledeki “hala” sözcüğünün “a’ları uzun okunmalıdır. “Bana hâlâ bakıyor.”
Söyleyiş güzelliğini sağlamanın en önemli yollarından biri de Türkçenin ses dizgesini çok iyi bilmektir. Şurası tartışma götürmez bir gerçektir ki Türkçe başka dillerin çoğunda bulunmayan ve konuşma açısından büyük kolaylıklar sağlayan özelliklere sahiptir. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
BU ÖZELLİKLER 6 MADDE OLARAK SIRALANABİLİR
1. Türkçe genellikle yazıldığı gibi konuşulur, konuşulduğu gibi yazılır. Te laffuz nedir
2. Türkçedeki bütün sesler ve bu seslerin işaretleri olan harfler (yumuşak g-ğ) dışında yazıda ve konuşmada ortaktır. Yazıldığı hâlde söylenmeyen ya da söylendiği hâlde yazıda gösterilemeyen hiçbir ses yoktur.
3. Ses yönünden zengindir.
4. Türkçenin sesleri gırtlaksılıktan, burunsuluktan kurtulduğu için, hırıltılı bir nitelik taşımaz.
5. Türkçedeki ünlü ve ünsüzler boğumlama açısından zorlayıcı bir nitelik taşımaz. Bunlar oldukça rahat çıkışlı seslerdir.
6. Telaffuzu büyük ölçüde kolaylaştıran küçük ünlü uyumu ve büyük ünlü uyumu vardır.
Söyleyiş özelliklerinden biri de vurgu ve tonlamadır. Konuşma ve okumayı canlandırmada vurgulama ve tonlamaya dikkat etmek gerekir. Vurgulamanın anlamı belirlemede önemli bir işlevi vardır. Bir kelimenin anlam ve vurgu değişmelerini belirtmede vurgudan yararlanılır. Vurgu ve tonlama, cümle içerisindeki kelimelerde kimi hecelerin başka sözcük ve hecelere göre dik, baskılı okunuşuna ve söylenişine denir. Gerektiği zaman vurgu yapılmazsa ya da yanlış, eksik yapılırsa sözün duygu değeri kaybolur. Ayıca sesin, telaffuzun, söyleyişteki müziğin ortaya çıkması gerçekleşmez.